تحلیل بنیادی نهاد علم: راهی به سوی توسعه کشور

در دوران معاصر، نهاد علم در ایران دستخوش تغییرات فزاینده‌ای شده و مطالعه این تغییرات از منظر پیامدهایی که برای نظام دانش ایران به‌دنبال داشته از اهمیت به‌سزایی برخوردار بوده است. بی‌تردید توانمندی، توسعه و استقلال واقعی کشورها نسبت مستقیمی با توانایی آن‌ها در تولید علم و توسعه علمی- تحقیقاتی دارد و  تولید، بسط و گسترش علم، تأثیر بسیار عمیقی در تمامی حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور دارد. در تحولات چند دهه اخیر، توجه ویژه‌ای به تولید علم و به‌کارگیری آن به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته علمی یا کشورهای در حال توسعه علمی، شده است. در جوامعی که تولید علم در حد مطلوب است توسعه علمی نیز ایجاد می‌شود. توسعه علمی، توسعه همه‌جانبه علمی، آموزش، پژوهش و فناوری و ترویج فرهنگ آن‌هاست. دستیابی به اهداف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و علمی جامعه در بستر تولید علم می‌تواند جامعه را به سمت توسعه پیش برد، بنابراین ضرورت توجه به تولید علم و راهکارها و موانع آن راهگشای مسئولین و دست‌اندرکاران در تحقق اهداف جامعه است.  کشور ایران نیز برای رسیدن به توسعه پایدار و دانش‌بنیان تلاش می‌کند. با توجه به اینکه در ایران منابع لازم برای دستیابی به چنین توسعه‌ای فراهم است و با مدیریت و سیاست‌گذاری درست برای هر بخش توسط اهل فن می‌توان به بهره‌وری بهینه دست یافت. برای مدیریت کارآمد باید به علم و دانش مجهز شد و برای تولید علم و ترویج آن باید برنامه‌ریزی و بسترسازی کرد.